Tìm kiếm Blog này

Thứ Sáu, 26 tháng 3, 2021

Khi linh hoạt trở nên quá giới hạn: hội chứng người dẻo ”Generalised Joint Hypermobility (GJH)” trong yoga

 


Hypermobility là một hội chứng khiến cho các khớp xương của người bệnh trở nên mềm dẻo một cách bất thường, ngay cả cấu tạo các phần xương sống cũng rất khác biệt. Mặt khác, trong cơ thể người bệnh có các mô liên kết hoặc collagen cho phép xương sống chuyển động một cách linh hoạt và mềm dẻo hơn giữa các khớp xương.

Hội chứng người dẻo Hypermobility thường mắc phải do di truyền và ảnh hưởng đến mô liên kết của cơ thể, làm cho nó đàn hồi hơn nhiều so với mức cần thiết. Các mô liên kết có ở khá nhiều ở mọi nơi trong các cơ quan, da, cơ bắp, mạch máu của bạn. Và nó bao quanh các cơ, khớp, gân và dây chằng của bạn có nhiệm vụ hỗ trợ giữ ổn định cấu trúc khớp một cách chặt chẽ

Hội chứng hội chứng người dẻo (GJH) và chấn thương

        Khi mô liên kết có quá nhiều độ đàn hồi, bạn có nguy cơ bị chấn thương vì bạn cần kiểm soát nhiều hơn xung quanh khớp. Tiến sĩ Verity Pacey, nhà vật lý trị liệu và chuyên gia về GJH từ Đại học Macquarie và Bệnh viện Nhi đồng tại Westmead giải thích: "Bạn liên tục tiến xa hơn những gì được coi là phạm vi kết thúc bình thường của khớp".

        Điều này gây ra rất nhiều áp lực cho các đầu gân gắn các cơ với xương của bạn, và dây chằng của bạn, kết nối xương với nhau tại khớp. Bằng cách  liên tục đẩy khớp xương hoạt động quá mức "bình thường", bạn sẽ bị chấn thương vi mô, có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như trật khớp, căng và giãn dây chằng và tràn hoạt dịch, hoặc viêm gân.

         Một trong những vấn đề với hội chứng người dẻo GJH là hầu hết mọi người không biết rằng họ quá linh hoạt.  Hội chứng này có thể được coi là tích cực khi nói đến trong một số hoạt động tập luyện thể thao nhất định - chẳng hạn như Yoga, khiêu vũ và thể dục dụng cụ. vì trong tất cả các môn thể thao này tố chất linh hoạt và kéo giãn, độ dẻo cao được xem là nền tảng

         Mãi đến khi bạn bị thương và gặp bác sĩ vật lý trị liệu, bạn mới nhận ra chuyện gì đang xảy ra. "Có rất nhiều người không biểu hiện triệu chứng. Và bạn có thể bị cuốn hút vào một môn thể thao vì sự linh hoạt và độ dẻo cao của bạn", tiến sĩ Pacey nói. Nhưng khi bạn bị chấn thương, thường sẽ mất nhiều thời gian hơn để chữa lành. Vì vậy, bạn khó có thể duy trì lâu dài trong môn thể thao của mình đang tập luyện.

       Cần thiết phải chỉ ra, có một sự khác biệt giữa Hội chứng người dẻo (GJH) và hội chứng Ehlers Danlos Syndrome (EDS), là một loại hội chứng bệnh di truyền. Biểu hiện điển hình của bệnh là da, mô, khớp lỏng lẻo do việc sản xuất các collagen bất thường. Bệnh gặp ở mọi chủng tộc trên thế giới, cả ở nam và nữ. nghiêm trọng hơn nhiều so với hội chứng người dẻo (GJH). Những người mắc EDS thường sống trong tình trạng thường xuyên đau khớp và cơ nghiêm trọng, da lỏng lẻo dễ bị bầm tím, mệt mỏi cực độ và có nguy cơ bị sa và thoát vị.

Yoga và hội chứng người dẻo (GJH)

         Yoga là một phương pháp luyện tập lâu đời có nguồn gốc từ Ấn Độ khoảng 5.000 năm trước. Người ta thường cho rằng tập yoga là tập những động tác, tư thế uốn éo kỳ lạ. Nhưng thật ra, yoga bao gồm các bài tập giúp cải thiện thể chất, tinh thần, tình cảm và cả tâm linh của người tập. Đây là một lựa chọn thú vị cho những người mới bắt đầu cũng như những ai luyện tập thể dục thường xuyên. Bản chất của Yoga là sự kết hợp giữa sự linh hoạt, độ mềm dẻo và sức mạnh 

        Hiện nay nhiều người tập yoga đang cố gắng kéo, mở và tăng độ dẻo cũng như độ linh hoạt của các nhóm khớp như: vai, cổ tay, hông và cột sống…. trong nhiều năm của quá trình tập luyện tiếp tục kéo căng giãn bản thân hơn nữa, cho đến khi mô liên kết vốn đã lỏng lẻo của họ có thể giống như một dây thun cũ. Rất nhiều người khi trở thành HLV họ mới hiểu rằng việc cố gắng vượt qua quá mức giới hạn hoạt động khớp là 1 điều tồi tệ. 

        Giống như hầu hết mọi người, trước khi đến yoga có nhiều người trong tình trạng hội chứng người dẻo (GJH) và họ luôn  nghĩ rằng sự linh hoạt của họ là một điều tuyệt vời và hãnh diện. Nhưng sau một thời gian dài họ mới nhận ra sự thật không phải như vậy khi ho thường xuyên dễ dàng mắc các tình trạng chấn thương về khớp, gân cơ và dây chằng 

        Số người mắc phải hội chứng người dẻo (GJH) hiện nay trên thế giới chiếm tỉ lệ 4-30% rất khó để xác định một con số chính xác và cụ thể vì chúng ta sẽ trở nên cứng hơn khi chúng ta già đi, phụ nữ dễ linh hoạt và mềm dẻo hơn trong di chuyển so với nam giới và những người không phải da trắng khả năng siêu linh hoạt cao hơn"

           Các chuyên gia nói rằng nó khó xác định chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng hội chứng người dẻo (GJH), ngoại trừ đó là có thể mắc phải do di truyền, tuy nhiên có một số trường hợp tự đào và biến đổi để trở thành tình người dẻo, vd như vũ công ba lê, Vđv thể dục dụng cụ và nghệ thuật, Vđv Yoga

        Giải pháp để khắc phục tình trạng hội chứng người dẻo là tăng cường hoạt động sức mạnh cơ bắp bao quanh các khớp. mặc dù không thể hoàn toàn ngăn tình trạng siêu uốn dẻo khớp, nhưng nó có thể giúp kiểm soát chuyển động khớp và giảm nguy cơ chấn thương. Điều khó khăn cho tình trạng siêu linh hoạt là khi họ luyện tập sức mạnh, họ liên tục được yêu cầu dừng lại ở phạm vi chuyển động "bình thường". Thường thì họ không biết cảm giác đó như thế nào.

       "Dây chằng, gân và bao nang khớp có các đầu dây thần kinh cung cấp thông tin về cảm giác và cần bao nhiêu cơ bắp kích hoạt để kiểm soát khớp của bạn", nhà vật lý trị liệu Nigel Morgan giải thích. "Nhưng khi chúng bị kéo giãn quá mức theo thời gian, hệ thống phản hồi đó bị suy yếu, do đó hệ thống thần kinh của bạn dần nhận được ít thông tin hơn. Điều này khiến bạn khó kiểm soát chuyển động của mình hơn."

        Đó là lý do tại sao những người mắc hội chứng người dẻo không nên cố gắng dừng lại trong phạm vi 'bình thường'."Bạn không thể thực sự ngăn mình bước vào phạm vi đó đặc biệt là khi bạn mệt mỏi, vì vậy tốt hơn hết là học cách kiểm soát và tăng cường cơ bắp của bạn trong phạm vi vượt quá đó", phó giáo sư Nicholson giải thích.

        Bằng cách đó, bạn sẽ rèn luyện khả năng chăm sóc, khả năng cảm nhận vị trí tương đối của các bộ phận cơ thể  và cải thiện hệ thống phản hồi của hệ thần kinh, để giúp bạn kiểm soát khớp tốt hơn. Điều đó có nghĩa là một người tập Yoga  siêu linh hoạt cũng sẽ có sức mạnh và khả năng kiểm soát trong khi làm những điều điên rồ với cơ thể của họ.

Nhìn chung, những người có khớp siêu linh hoạt có thể được hưởng lợi từ việc nâng và tập tạ nhiều lần trong tuần. Các cơ bắp bạn cần tăng cường sẽ phụ thuộc vào vị trí nơi bạn quá linh hoạt, nhằm xây dựng các cơ chính bao quanh khớp là chìa khóa, đặc biệt nếu đó là các khớp luôn chịu trọng lượng của bạn trong các tư thế như hông, đầu gối, vai và lưng. Không chỉ vậy, chúng ta cần học cách phối hợp các cơ để chúng hoạt động đồng bộ khi di chuyển xương và khớp của chúng ta. Nói dễ hơn làm.

Tham khảo thêm: 6 Chấn thương yoga phổ biến và cách phòng tránh.

Bạn có thuộc nhóm siêu linh hoạt?

Chẩn đoán rối loạn tăng động khớp hoặc nghiêm trọng hơn cần được bác sĩ thực hiện, nhưng cách dễ nhất để xem bạn có bị rối loạn tăng động khớp tổng quát hay không là với điểm số của thang đánh giá “ Beighton”


Sử dụng Điểm số thang đánh giá Beighton, một điểm được chỉ định cho khả năng thực hiện từng chuyển động sau: (tổng điểm của thang điểm này là 9 điểm)

  • Uốn ngón tay út của bạn ngữa hơn 90 độ (1 điểm mỗi bên)
  • Uốn khuỷu tay của bạn vượt quá một đường thẳng > 10 độ (1 điểm mỗi bên)
  • Uốn cong đầu gối của bạn vượt quá một đường thẳng > 10 độ (1 điểm mỗi bên)
  • Đặt lòng bàn tay của bạn trên sàn nhà mà không uốn cong đầu gối của bạn( 1 điểm)
  • Kéo ngón tay cái của bạn gập trở lại để chạm vào phía trước cẳng tay của bạn (1 điểm mỗi bên)

Điểm số về Hội chứng người dẻo cho nữ theo từng nhóm tuổi:

  • 3-7 tuổi: 6 điểm
  • 8-39 tuổi: 5 điểm
  • 40-59 tuổi: 4 điểm
  • 60-69 tuổi: 3 điểm
  • Over 70: 2 điểm

Điểm số về Hội chứng người dẻo cho nam theo từng nhóm tuổi:

  • 3-7 tuổi: 5 điểm
  • 8-39 tuổi: 4 điểm
  • 40-59 tuổi: 2 điểm
  • Over 60: 1 điểm

Các bạn có thể dùng thang điểm sau để kiểm tra và tham khảo xem mình có thuộc nhóm siêu linh hoạt không nhé.

---
Chép lại từ FB TS. Đàm Anh Tuấn
Chuyên ngành vận động học và y học TDTT
Giảng viên khoa y sinh trường ĐH TDTT TP. HCM
Chuyên khoa YHCT
HLV yoga liên đoàn Yoga
Coach cấp 3 Training Fitness & thể hình

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét